FAQ – Najczęściej zadawane pytania

Zgodnie z § 4 ust. 1 regulaminu postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadania uprawnień budowlanych będącego załącznikiem uchwały Krajowej Rady PIIB nr 17/R/19 z dnia 16 października 2019 r. osoba ubiegająca się o nadanie uprawnień budowlanych, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt. 2-4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, ze zm.), składa wniosek do właściwej okręgowej komisji kwalifikacyjnej według miejsca zamieszkania.

Wnioski o nadanie uprawnień budowlanych należy składać do Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej POIIB w terminie przyjmowania wniosków na konkretną sesję egzaminacyjną wyznaczonym przez Przewodniczącego Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej POIIB.

Okres praktyki niezbędnej do uzyskania uprawnień budowlanych zależy od posiadanego wykształcenia oraz zakresu uprawnień, o które ubiega się kandydat (podstawa prawna art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, ze zm.). Zgodnie z przywołanym przepisem uzyskanie uprawnień wymaga:

Wykaz kierunków odpowiednich lub pokrewnych dla danej specjalności stanowi Załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. poz. 831).

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. poz. 831) właściwa izba inżynierów budownictwa uznaje praktykę zawodową, która została odbyta po uzyskaniu dyplomu ukończenia studiów lub po uzyskaniu tytułu zawodowego technika lub mistrza albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, albo dyplomu zawodowego w zawodzie nauczanym na poziomie technika, jeżeli została potwierdzona przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane i wpisaną na listę członków izby.
Natomiast w myśl ust. 3 przywołanej wyżej jednostki redakcyjnej tego aktu prawnego, Izba uznaje również praktykę zawodową odbytą po ukończeniu trzeciego roku studiów, potwierdzoną przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane i wpisaną na listę członków izby.
Ww. przepis nie precyzuje przy tym wprost, iż ukończony trzeci rok studiów musi dotyczyć studiów na kierunku odpowiednim lub pokrewnym dla danej specjalności w momencie rozpoczęcia praktyki. Nie mniej, chodzi o odbywanie praktyki niezbędnej do uzyskania uprawnień budowalnych po uzyskaniu odpowiedniego wykształcenia, czyli zgodnego z tym, które może być podstawą do uzyskania uprawnień budowlanych w określonej specjalności. Bowiem odbycie praktyki zawodowej powinno być sposobnością uzyskania niezbędnego doświadczenia do samodzielnego wykonywania zawodu po uzyskaniu uprawnień budowlanych. Zatem praktyką zawodową jest praca wykonywana przez osobę, która posiada już odpowiednią wiedzę techniczną lub osobę będącą w trakcie studiów technicznych.

W przypadku praktyki na budowie osoba nadzorująca praktykę wykonawczą powinna pełnić funkcję techniczną kierownika budowy lub robót na obiekcie budowlanym, na którym odbywana była praktyka.

W przypadku praktyki projektowej osoba nadzorująca praktykę powinna pełnić funkcję projektanta obiektu, którego dotyczy praktyka.

Praktyka zawodowa musi polegać na pełnieniu funkcji technicznej na budowie. Najlepiej, jeśli praktykant pełni na budowie funkcję asystenta kierownika budowy, asystenta kierownika robót lub inżyniera budowy.

Praktyka projektowa musi polegać na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych. Najlepiej, jeśli praktykant pełni funkcję asystenta projektanta.

Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, ze zm.) warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane, a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju. Rodzaj i stopień skomplikowania obiektów, na których odbywana jest praktyka zawodowa powinien odpowiadać zakresowi uprawnień, o które ubiega się kandydat. Natomiast w myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. poz. 831) praktyka zawodowa winna zostać potwierdzona przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane i wpisaną na listę członków izby.

W aktualnym stanie prawnym brak jest przepisów regulujących formę odbywania praktyki zawodowej na uprawnienia budowlane dopuszczalne jest zatem odbywanie praktyki zawodowej we wszystkich formach zgodnych z prawem: umowa o pracę lub umowy cywilnoprawne, w tym zawarte w ramach własnej działalności gospodarczej, a także umowy nienazwane – zgodnie z obowiązującą zasadą swobody umów wyrażoną w art. 3531 ustawy |z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tj.: Dz. U. z 2022 r., poz. 1360). Dopuszczalne jest odbywanie praktyki zawodowej na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym nieodpłatnych. Przy czym nie należy mylić umów nieodpłatnych z wolontariatem, który może być wykonywany jedynie na rzecz organizacji pożytku publicznego, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (t.j.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1327, ze zm.).

Praktyka odbywana w niepełnym wymiarze czasu pracy w każdym przypadku jest oceniana i weryfikowana przez Okręgową Komisję Kwalifikacyjną Podlaskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa indywidualnie, biorąc pod uwagę zakres wykonywanych przez praktykanta prac oraz rodzaj i stopień skomplikowania podejmowanych czynności. Zarówno praktyka przy projektowaniu jak i na budowie odbywana w tym samym okresie nie może mieć charakteru pozornej, a ilość czasu poświęconego na wykonanie udokumentowanych prac (oraz ich rodzaj) powinny dawać gwarancję należytego przygotowania kandydata do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych.

Nie. Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2022 r. poz. 2351, ze zm.) warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane. Natomiast w myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. poz. 831) praktyka zawodowa winna zostać potwierdzona przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane i wpisaną na listę członków izby. Oznacza to, że osoba kierująca praktyką na uprawnienia bez ograniczeń powinna posiadać uprawnienia budowlane bez ograniczeń we właściwej specjalności, zaś osoba kierująca praktyką na uprawnienia w ograniczonym zakresie powinna posiadać uprawnienia budowlane co najmniej w ograniczonym zakresie we właściwej specjalności. Za uprawnienia we właściwej specjalności uważa się uprawnienia odpowiednie do zakresu wykonywanych robót budowlanych lub projektów objętych praktyką zawodową.
W odniesieniu do praktyki zawodowej odbywanej na podstawie ww. przepisów nie obowiązują żadne dodatkowe ograniczenia czy wymogi dotyczące osób nadzorujących praktykę zawodową, w szczególności nie obowiązuje żaden przepis uzależniający możliwość nadzorowania praktyki zawodowej od posiadania przez opiekuna praktyki doświadczenia zawodowego nabytego po uzyskaniu przez niego uprawnień budowlanych.
Wyjątek w tym zakresie stanowi praktyka projektowa odbywana pod tzw. patronatem.

Instytucja patrona została wprowadzona do polskiego porządku prawnego w wyniku wejścia w życie ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (Dz. U. z 2014 r. poz. 768). Jak sugeruje nazwa ww. ustawy, głównym celem omawianej regulacji miało być ułatwienie dostępu do zawodu poprzez zliberalizowanie wymogów związanych z odbyciem praktyki projektowej. Według uzasadnienia ustawy deregulacyjnej osoba ubiegająca się o uprawnienia budowlane do projektowania w danej specjalności, oprócz odbywania praktyki w formie zatrudnienia w biurze projektowym, zyskała możliwość odbycia praktyki pod opieką patrona bez konieczności zawierania umowy.
Ponieważ zgodnie z aktualnym stanem prawnym możliwe jest odbycie praktyki zawodowej także w formie praktyki bezpłatnej (o ile będzie ona spełniać wymogi określone w ww. rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie), instytucja patronatu z praktycznego punktu widzenia straciła znaczenie. Aktualnie odbywanie praktyki pod opieką patrona jest dla praktykanta mniej korzystne z uwagi na fakt, iż zgodnie z art. 14 ust 4b ww. ustawy – Prawo budowlane patron w odróżnieniu od osoby nadzorującej praktykę musi legitymować się co najmniej 5-letnim doświadczeniem zawodowym.

Odbycie praktyki zawodowej za granicą potwierdza się dokumentem wydanym przez kierownika jednostki, w której była odbywana praktyka zawodowa, potwierdzonym przez osobę posiadającą uprawnienia odpowiednie w danym kraju, pod kierunkiem której była odbywana ta praktyka /podstawa prawna § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. poz. 831).

• Ww. dokument powinien zawierać:

• wskazanie robót budowlanych i obiektów budowlanych, przy których projektowaniu bezpośrednio uczestniczyła lub pełniła funkcję techniczną na budowie osoba odbywająca praktykę zawodową, z określeniem charakteru wykonywanych czynności oraz z określeniem: rodzaju, przeznaczenia i konstrukcji danego obiektu oraz odpowiednio do wnioskowanej specjalności uprawnień budowlanych, inne charakterystyczne parametry techniczne lub użytkowe danego obiektu, a także lokalizację inwestycji i nazwę inwestora;
• potwierdzenie okresu odbywania praktyki zawodowej z podaniem terminów rozpoczęcia i ukończenia praktyki;
• ogólną ocenę teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu wnioskowanej specjalności, dokonaną przez osobę, pod nadzorem której odbywana była praktyka.

Praktykę studencką uznaje się za część lub całość praktyki zawodowej, o której mowa w art. 14 ust. 4a Prawa budowlanego, w przypadku gdy odbywała się na studiach w zakresie odpowiadającym programowi studiów opracowanemu z udziałem organu samorządu zawodowego oraz w sposób określony w rozporządzeniu w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. poz. 831), zgodnie z warunkami określonymi w umowie, o której mowa w art. 61 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U z 2022 r. poz. 574, ze zm.), zawartej między uczelnią a organem samorządu zawodowego. Warunkiem uznania takiej praktyki za praktykę zawodową jest podpisanie umowy przez uczelnię z odpowiednim samorządem zawodowym, która ma określić udział samorządu w opracowaniu programu studiów oraz sposób realizacji praktyk zawodowych. Dodatkowym warunkiem jest, aby praktyka ta odpowiadała programowi studiów przygotowanemu z udziałem samorządu zawodowego.

Zgodnie z § 2 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. poz. 831) do praktyki zawodowej na budowie zalicza się wykonywanie czynności inspekcyjno-kontrolnych w urzędach obsługujących organy nadzoru budowlanego. Istotny jest charakter czynności wykonywanych przez pracowników zatrudnionych w urzędach. Przyjmuje się, że nie chodzi o czynności wspomagające czy biurowe, lecz o wykonywanie czynności inspekcyjno-kontrolnych wykonywane bezpośrednio na terenie budowy. Należy mieć jednak na uwadze, iż stosownie do ust. 5 ww. przepisu dwa lata pracy przy wykonywaniu ww. czynności uznaje się za rok praktyki zawodowej na budowie. Zgodnie z § 2 ust. 6 ww. rozporządzenia osoba nadzorująca przedmiotową praktykę zawodową winna pełnić funkcję kierownika budowy lub robót budowlanych oraz posiadać odpowiednie uprawnienia budowlane i być wpisana na listę członków Izby.

Zgodnie z § 2 ust. 4 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie ( Dz. U. poz. 831) do praktyki zawodowej na budowie zalicza się pracę polegającą na wykonywaniu czynności na terenie budowy i obejmującą konieczność fachowej oceny zjawisk lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień architektonicznych oraz techniczno-organizacyjnych wykonywaną w urzędach obsługujących organy administracji rządowej albo jednostek samorządu terytorialnego, realizujących zadania zarządcy drogi publicznej. Należy mieć jednak na uwadze, iż stosownie do ust. 5 ww. przepisu dwa lata pracy przy wykonywaniu tych czynności uznaje się za rok praktyki zawodowej na budowie. Zgodnie z § 2 ust. 6 ww. rozporządzenia osoba nadzorująca przedmiotową praktykę zawodową winna pełnić funkcję kierownika budowy lub robót budowlanych oraz posiadać odpowiednie uprawnienia budowlane i być wpisana na listę członków Izby.

Zgodnie z § 2 ust. 4 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. poz. 831) można zaliczyć pracę u zarządcy infrastruktury kolejowej lub w podmiocie odpowiedzialnym za utrzymanie infrastruktury kolejowej we właściwym stanie technicznym, działającym na zlecenie zarządcy infrastruktury kolejowej, polegającą na wykonywaniu czynności na terenie budowy lub czynności inspekcyjno-kontrolnych i obejmującą konieczność fachowej oceny zjawisk, stanu technicznego budowli oraz urządzeń budowlanych lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień architektonicznych oraz techniczno-organizacyjnych. Należy mieć jednak na uwadze, iż stosownie do ust. 5 ww. przepisu dwa lata pracy przy wykonywaniu tych czynności uznaje się za rok praktyki zawodowej na budowie. Zgodnie z § 2 ust. 6 ww. rozporządzenia osoba nadzorująca przedmiotową praktykę zawodową winna pełnić funkcję kierownika budowy lub robót budowlanych oraz posiadać odpowiednie uprawnienia budowlane i być wpisana na listę członków Izby.

Co do zasady, aktualne przepisy prawa wymagają odbycia odpowiedniej praktyki zawodowej niezbędnej do uzyskania uprawnień budowlanych. Niemniej wyjątek w tej reguły został zawarty w art. 14 ust. 5 ustawy – Prawo budowlane, który przewiduje możliwość ubiegania się o uprawnienia budowlane bez ograniczeń przez osobę, która posiada już uprawnienia w ograniczonym zakresie w tej specjalności bez konieczności odbycia praktyki zawodowej. Ze wskazanego przepisu może skorzystać osoba starająca się o uprawnienia budowlane w ramach tej samej specjalności:

• do projektowania bez ograniczeń posiadająca uprawnienia budowlane do projektowania w ograniczonym zakresie,
• do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń posiadająca uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie,
• do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń posiadająca uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie.